Informatie slachtoffer en/of benadeelde partij

Algemene informatie en ondersteuning

Voor meer algemene informatie en (emotionele) ondersteuning kunt u terecht bij Slachtofferhulp Nederland. Zie kader rechts.

Bij de rechtbank en het gerechtshof kunt u met uw vragen over het verloop van de zaak terecht bij het Openbaar Ministerie (OM).

Hieronder leest u welke informatie u kunt verwachten tijdens de behandeling van een zaak bij de Hoge Raad (de zaak is dan in cassatie) en waar u terecht kunt met uw vragen. In de cassatieprocedure is uw aanspreekpunt het parket van de procureur-generaal bij de Hoge Raad (hierna: het parket HR)

Bent u ‘slachtoffer’ of ‘benadeelde partij’?

In het strafrecht wordt een onderscheid gemaakt tussen een ‘slachtoffer’ en een ‘benadeelde partij’. Dit is een juridisch onderscheid.

Slachtoffer

U wordt aangemerkt als ‘slachtoffer’ op het moment dat u aangifte heeft gedaan. Bij de politie of het OM kunt u kenbaar maken dat u op de hoogte wilt worden gehouden over het verloop van de strafzaak.

Als het directe slachtoffer is overleden, kunnen ook nabestaanden vragen om geïnformeerd te blijven. Als u heeft aangegeven dat u op de hoogte wilt worden gehouden van het verloop van de strafzaak dan houdt ook het parket HR daar rekening mee. Uw gegevens bevinden zich in het dossier dat door het gerechtshof aan de Hoge Raad wordt gezonden. Het parket HR houdt u op de hoogte van het verloop van de zaak bij de Hoge Raad (de cassatieprocedure).

Benadeelde partij

U wordt in de cassatieprocedure aangemerkt als ‘benadeelde partij’ wanneer u zich als slachtoffer in de procedure bij de rechtbank of het gerechtshof heeft gevoegd met een ‘eis / vordering tot schadevergoeding’ (hierna: vordering). De rechtbank en het gerechtshof moeten dan wel een beslissing hebben genomen op uw vordering. Een benadeelde partij hoeft zich in cassatie niet opnieuw te melden of te voegen. Uw gegevens bevinden zich in het dossier dat door het gerechtshof aan de Hoge Raad wordt gezonden.

Wijzigingen doorgeven of vragen over de zaak?

Als uw gegevens zijn gewijzigd (bijvoorbeeld een adreswijziging) dan kunt u dit doorgeven aan het parket HR. Datzelfde geldt als de contactgegevens van een persoon die door u is gemachtigd om u te vertegenwoordigen zijn gewijzigd. Dit is vooral van belang als deze gegevens zijn gewijzigd na de behandeling van de zaak bij het gerechtshof.

Wilt u geen informatie meer ontvangen, dan kunt u dat ook aan het parket HR doorgeven. Let wel; u wordt gevraagd de wijziging(en) ook schriftelijk door te geven. Zie in het kader rechts de contactgegevens.

Procedure bij de Hoge Raad

De Hoge Raad is de hoogste rechter in Nederland in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken. De Hoge Raad is geen derde instantie maar cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of een lagere rechter (rechtbank/gerechtshof) bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de procedure juist is gevolgd. De procedure bij de Hoge Raad (in cassatie) is niet vergelijkbaar met de procedure bij de rechtbank of het gerechtshof.

Zittingen

In de procedure bij de Hoge Raad worden de stukken voornamelijk schriftelijk uitgewisseld. Dit betekent dat de zittingen waarop de zaak wordt behandeld een administratief karakter hebben. De zaak wordt op de zitting dan ook niet inhoudelijk behandeld.

Tijdens een zitting van de Hoge Raad worden meerdere strafzaken in het openbaar behandeld. In die zaken worden:

• nieuwe data voor de behandeling bepaald;
• conclusies genomen door de procureur-generaal (juridische adviezen aan de Hoge Raad);
• uitspraken gedaan.

Cassatie instellen

Een slachtoffer of benadeelde partij kan niet zelfstandig beroep in cassatie instellen. Beroep in cassatie kan alleen worden ingesteld door de verdachte of door het OM. Deze partijen zijn verplicht (tijdig) schriftelijk klachten in te dienen. De Hoge Raad verklaart het beroep niet-ontvankelijk wanneer geen klachten zijn ingediend. De zaak wordt dan niet inhoudelijk behandeld.

Wanneer namens de verdachte of door het OM wel op tijd klachten zijn ingediend, kan de Hoge Raad beslissen de zaak inhoudelijk te behandelen. In dat geval wordt u - als benadeelde partij - ook in de gelegenheid gesteld om te klagen over de beslissing die het hof heeft genomen over uw eis / vordering tot schadevergoeding.

U kunt die klachten niet zelf indienen. Bij de Hoge Raad geldt ook voor de benadeelde partij (in een strafzaak) een verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat.

In de zaken die inhoudelijk worden behandeld, geeft de procureur-generaal schriftelijk een juridisch advies (conclusie) aan de Hoge Raad.

Binnenkomst van het dossier

De Hoge Raad is voor de aanlevering van de dossiers afhankelijk van de gerechtshoven. De inzendtermijn van zaken varieert van twee maanden tot in sommige gevallen langer dan een jaar.

Pas wanneer het dossier bij de Hoge Raad binnen is, kan het parket HR u op de hoogte houden van het verloop van de zaak bij de Hoge Raad (in cassatie). Voor die tijd kunt u contact opnemen met het slachtofferloket van het OM of met uw zaakscoördinator bij het OM (als u die hebt).

Welke informatie kunt u in de cassatieprocedure verwachten?

De informatie die u ontvangt is afhankelijk van de vraag of u een slachtoffer of een benadeelde partij bent.

Als slachtoffer bent ontvangt u:

• Bericht wanneer het dossier bij de Hoge Raad is ontvangen.
• Een bericht van de (verkorte) uitspraak van de Hoge Raad.

Als benadeelde partij ontvangt u:

• Bericht wanneer het dossier bij de Hoge Raad is ontvangen.
• In het geval de Hoge Raad beslist een zaak inhoudelijk te behandelen:
  een kennisgeving, waarbij een termijn van dertig dagen wordt geboden om door een advocaat klachten te laten indienen over de beslissing van het hof op uw vordering tot schadevergoeding.
  Uw advocaat in de cassatieprocedure ontvangt een afschrift van de uitspraak van de Hoge Raad.

Als slachtoffer of benadeelde partij ontvangt u niet automatisch een afschrift van de uitspraak van de Hoge Raad. U kunt de uitspraak wel opvragen, via het algemene telefoonnummer.

De uitspraken van de Hoge Raad worden gepubliceerd op de website www.rechtspraak.nl onder ‘Uitspraken’. Een zaak die wordt afgedaan met een standaardmotivering wordt niet op www.rechtspraak.nl gepubliceerd.

Behoefte aan extra informatie of begeleiding

De informatieverstrekking tijdens de cassatieprocedure is beperkt.
In eerste instantie kunt u met uw vragen over de zaak terecht bij het slachtofferloket van het OM of bij uw zaakscoördinator bij het OM (als u die hebt). Kijk hier voor een slachtofferloket bij u in de buurt

Informatie over het verloop van de zaak

Voor informatie over het verloop van de zaak in de cassatieprocedure kunt u contact opnemen met het parket HR. Dat kan op het algemene telefoonnummer of via de medewerker die uw zaak behandelt. In iedere brief treft u in de aanhef de naam van de medewerker aan, met een direct doorkiesnummer.

Wanneer er geen klachten zijn

Wanneer namens de verdachte of door het OM geen klachten zijn ingediend
in de cassatieprocedure, is de verdachte verplicht om binnen 60 dagen na de aanzegging in cassatie klachten te laten dienen door een advocaat. Voor het OM geldt een termijn van 30 dagen.

Wanneer geen klachten worden ingediend, is sprake van een 'niet-ontvankelijk beroep'. De verdachte wordt dan niet-ontvankelijk verklaard in het cassatieberoep. De zaak wordt niet verder door de Hoge Raad behandeld. De behandeling van dit soort zaken duurt ongeveer zes maanden.

Voor de benadeelde partij geldt in dat geval dat de beslissing van het hof ten aanzien van de vordering ongewijzigd blijft.

Bent u verplicht een advocaat in de arm te nemen?

U kunt voor begeleiding in de cassatieprocedure te allen tijde een advocaat benaderen. Een advocaat kan u adviseren en informeren over de gang van zaken bij de Hoge Raad.

U bent alleen verplicht een advocaat in de arm te nemen wanneer u, als benadeelde partij, wilt klagen over de beslissing van het gerechtshof op uw vordering tot schadevergoeding. Bij de Hoge Raad geldt voor de benadeelde partij een verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat. Dit betekent dat u zelf geen klachten kunt indienen bij de Hoge Raad.

Het is belangrijk om u goed te laten informeren over de mogelijkheden in cassatie, voordat u besluit om door een advocaat klachten te laten indienen. Raadpleeg hiervoor een gespecialiseerde advocaat: een cassatie advocaat.

Het kan namelijk voorkomen dat sprake is van een niet-ontvankelijk beroep, bijvoorbeeld omdat er geen klachten zijn ingediend. De Hoge Raad kan ook beslissen om zaken waarin wel klachten zijn voorgesteld niet in behandeling te nemen omdat er onvoldoende belang is.

In die gevallen verklaart de Hoge Raad het beroep niet-ontvankelijk.
Dit betekent dat de Hoge Raad niet over de inhoud van de zaak oordeelt. Ook de klachten die namens u zijn voorgesteld kunnen dan niet worden besproken. De zaak wordt dan in zijn geheel niet behandeld.

Namens verdachte ingediende klachten

Ook de verdachte is verplicht om in cassatie te procederen met een advocaat. Alleen een advocaat kan namens de verdachte klachten indienen tegen de uitspraak van het gerechtshof. Als benadeelde partij krijgt u tijdens de procedure geen inzage in de klachten van de verdachte. Alleen wanneer een klacht betrekking heeft op uw vordering als benadeelde partij ontvangt u, of uw advocaat, daarvan een afschrift.

Daarbij wordt u in de gelegenheid gesteld om binnen een termijn van 30 dagen te reageren op die klacht(en) van de verdachte. Ook hier geldt dat alleen een advocaat namens u kan reageren. Let wel, u bent niet verplicht om te reageren.

Ook de procureur-generaal zal zich in de conclusie over die klachten uitlaten.

Wat gebeurt er na het indienen van klachten?

Als alle termijnen zijn verstreken, wordt de zaak gepland op een openbare zitting. Hier kan enige tijd mee gemoeid zijn, maar als de termijnen voor het indienen van klachten zijn verstreken, wordt er naar gestreefd een zaak binnen zes maanden op een zitting in te delen.

De procureur-generaal neemt op die zitting of een nader te bepalen zitting een conclusie. Dit is een schriftelijk juridisch advies aan de Hoge Raad.

Bijwonen van zittingen

De zittingen van de Hoge Raad in strafzaken zijn openbaar en worden gehouden op dinsdagen om 12.30 uur. U kunt de zitting - indien u dat wenst - bijwonen.

Het advies is om vooraf informatie over uw zaak telefonisch op te vragen. Dit heeft ermee te maken dat het een schriftelijke procedure betreft en de zaak op de zitting niet inhoudelijk wordt behandeld. Ná de zitting, in de middag kunt u bij het parket HR op het nummer 070 – 36 11 200 informatie over de zaak opvragen.

Wanneer u besluit om een zitting van de Hoge Raad bij te wonen, is het verstandig daarover tevoren contact op te nemen met het parket HR. Dan kunnen nadere afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld over de wijze waarop u bij de zitting wordt begeleid. Verder is het verstandig om de dag vóór de zitting te informeren of de zaak daadwerkelijk wordt behandeld.

Na de uitspraak van de Hoge Raad

U ontvangt als slachtoffer en/of benadeelde partij een bericht met de verkorte uitspraak van de Hoge Raad. Vaak wordt uit de tekst van die uitspraak niet direct duidelijk welke gevolgen dit heeft voor u als slachtoffer of benadeelde partij. Indien u vragen heeft over de uitspraak dan kunt u contact opnemen met het parket HR op het nummer 070 – 36 11 200. Zij lichten de uitspraak graag toe.

Toelichting op uitspraak Hoge Raad

Een uitspraak van de Hoge Raad kan het volgende inhouden:
“De Hoge Raad verklaart het beroep niet-ontvankelijk” of “De Hoge Raad verwerpt het beroep”.

Het komt regelmatig voor dat strafzaken bij de Hoge Raad ‘worden afgedaan’ met een niet-ontvankelijkverklaring of een verwerping van het beroep. Dit betekent dat de beslissing van het gerechtshof ongewijzigd blijft. De zaak wordt binnen drie weken na de uitspraak terug gestuurd naar het gerechtshof. Het OM begint dan met de tenuitvoerlegging van de opgelegde straf. Het OM informeert ook de benadeelde partijen en de slachtoffers over het verdere verloop van de zaak, o.a. met betrekking tot een toegewezen vordering van de benadeelde partij.

"De Hoge Raad kan “de uitspraak van het gerechtshof vernietigen en de zaak zelf afdoen”.

In dit geval vindt een aanpassing plaats in de uitspraak van het gerechtshof. Die correctie kan bijvoorbeeld plaatsvinden omdat de redelijke termijn is overschreden. In de strafprocedure gelden regels dat een zaak moet worden behandeld binnen bepaalde termijnen. Wanneer zo’n termijn wordt overschreden, kan dit gevolgen hebben voor de aan de verdachte opgelegde straf.

"De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het gerechtshof."

In een klein aantal zaken oordeelt de Hoge Raad dat het cassatieberoep slaagt. Dan vernietigt de Hoge Raad de uitspraak van het hof (kan ook gedeeltelijk). De zaak wordt de terug gestuurd naar het hof of verwezen naar een ander hof. Dit hof zal de zaak opnieuw behandelen. Daarbij dient het hof rekening te houden met de beslissing van de Hoge Raad. De behandeling bij het hof is vergelijkbaar met de behandeling die u daar eerder heeft meegemaakt. Het OM zal u als slachtoffer of benadeelde partij begeleiden en op de hoogte houden.

Uitvoeren straf

Na de uitspraak van de Hoge Raad is het OM uw aanspreekpunt. Het OM is de organisatie die het uitvoeren van de straf, die is opgelegd door het gerechtshof, verder moet afhandelen. Het OM zal u, als benadeelde partij, informeren en begeleiden bij het innen van uw vordering.

Meer vragen of informatie

Voor vragen over de uitspraak van de Hoge Raad kunt u vanzelfsprekend bij het parket HR terecht op het nummer 070 – 36 11 00. U kunt ook terecht bij de persoon die in de correspondentie van het parket HR staat vermeld.