Publicatie oud arrest uit 1943: gemeentelijke verordening verbiedt het zich in het openbaar ontlasten maar valt daar dan ook plassen onder?
Soms staat de Hoge Raad voor een bijzondere vraag. In 1943 bijvoorbeeld moest de Hoge Raad zich uitspreken over de vraag of, als het bij gemeentelijke verordening verboden is zich in het openbaar te ‘ontlasten’, wildplassen dan ook onder dat verbod valt. Sinds vandaag staat de uitspraak van de Hoge Raad online op www.rechtspraak.nl.
De zaak
Een man plaste op 31 maart 1942 in het Hoogstraatje in Groningen op een daartoe niet bestemde plaats. Hij werd voor de rechter gebracht wegens overtreding van artikel 34 van de destijds geldende gemeentelijke verordening. Dit artikel luidde: Het is verboden zich op eenige openbare daartoe niet bestemde plaats te ontlasten.
De rechtbank sprak de verdachte in hoger beroep vrij, omdat in taalkundige zin en volgens het gewone spraakgebruik onder ‘zich ontlasten’ moest worden verstaan: het zich ontlasten van uitwerpselen. Daarvan werd de verdachte niet beschuldigd. Hij werd ervan beschuldigd dat hij 'op de openbare straat zou hebben gewaterd'.
De officier van justitie stelde beroep in cassatie in bij de Hoge Raad.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad oordeelde dat de door de rechtbank gegeven uitspraak op een onjuiste uitleg van ‘zich ontlasten’ berustte. Waar het in de gemeentelijke verordening werd verboden zich in het openbaar te ontlasten, was daarbij onmiskenbaar het geval voorzien dat men zich niet alleen ontlast van uitwerpselen maar ook van urine. Het werkwoord ‘zich ontlasten’ had niet zo’n enge betekenis dat het zich ontlasten van urine daaronder niet zou vallen.
De Hoge Raad vernietigde het vonnis van de rechtbank en verwees de zaak naar het Gerechtshof te Leeuwarden om opnieuw te worden behandeld en berecht.
Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten
Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al zo’n 800 'oude' arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd in ieder geval elke twee weken (en zo mogelijk vaker) een bijzonder/bijzondere nog te publiceren arrest(en), uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen, het arrest ‘Aletta Jacobs’, het arrest Levenslang na afschaffing van de doodstraf en het Geweerarrest, het arrest over de dramatische ontvoering en levensberoving van een 13-jarige Haagse jongen in 1880, drie arresten over de positie van de vrouw in de rechtspraak, het arrest Gold Flake, het Driedagenarrest, het arrest over de aangespoelde balk op het strand en het arrest over de operette 'Friederike' en op deze wijze belicht.
Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.
Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.
Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.