Publicatie oud (mijlpaal)arrest (uit 1935): het zogenoemde ‘Geweerarrest’

2 december 2022

Mocht een gemeenteveldwachter die in 1934 in Loon op Zand ter controle van de Drankwet in de woning van een verdachte (een caféhouder) aanwezig was en daar – ook al was de controle daarop niet gericht – een vuurwapen aantrof, dit vuurwapen in beslag nemen? Deze vraag speelde in cassatie bij de Hoge Raad in het jaar 1935. De Hoge Raad beantwoordde deze vraag bevestigend en oordeelde dat de inbeslagneming van het vuurwapen rechtmatig was. Sinds vandaag staat deze oude uitspraak online op www.rechtspraak.nl.

De zaak

In 1934 betrad een gemeenteveldwachter de woning van een caféhouder om daar – tegen de wil van de bewoner – een controle uit te voeren op de naleving van de Drankwet. In de woning trof hij een vuurwapen aan dat hij op basis van de toenmalige Vuurwapenwet in beslag nam.

Oordeel Hoge Raad

In cassatie voerde de verdachte aan dat de controlebevoegdheid van de betreffende ambtenaar zich niet uitstrekte tot inbeslagname van het geweer omdat de ambtenaar 'slechts' mocht controleren op overtreding van de Drankwet. De Hoge Raad oordeelde de inbeslagneming van het vuurwapen echter rechtmatig. Als een politieambtenaar bij de uitoefening van een controlebevoegdheid die hij heeft, constateert dat een strafbaar feit heeft plaatsgevonden, mag hij – ook als dat strafbare feit buiten het bereik ligt van de wet op grond waarvan de controle heeft plaatsgevonden – de opsporingsbevoegdheden uitoefenen die hij ook heeft. De veldwachter kon dus rechtmatig het vuurwapen in beslag nemen. In het strafrecht wordt in zo’n geval gesproken van 'voortgezette toepassing' van bevoegdheden. Voor dit leerstuk wordt nog altijd verwezen naar het Geweerarrest.

Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten

Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al zo’n 800 'oude' arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd elke twee weken een bijzonder, nog te publiceren arrest, uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen , het arrest ‘Aletta Jacobs’ en het arrest Levenslang op deze wijze belicht.

Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.

Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.

Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.

Publicatie op rechtspraak.nl

ECLI:NL:HR:1935:146