Zoeken - Zoekresultaten

De Hoge Raad is de hoogste rechter in Nederland in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken.

De Hoge Raad is een cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of een feitenrechter (een rechtbank of een gerechtshof) het recht juist heeft toegepast en uitgelegd en of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.

Als cassatierechter zorgt de Hoge Raad voor rechtseenheid en rechtsbescherming. Daarnaast draagt de Hoge Raad bij aan de ontwikkeling van het recht door rechtsvragen te beantwoorden. Het recht ligt in grote lijnen vast. Tegelijkertijd moet het recht mee ontwikkelen met veranderingen in de samenleving. Dat gaat niet vanzelf. Er zijn steeds nieuwe situaties waarvoor het recht geen pasklare oplossing biedt. Het is de taak van de Hoge Raad om in die gevallen richting te geven.

Kort gezegd heeft de Hoge Raad drie kerntaken: rechtsbescherming, rechtseenheid en rechtsontwikkeling.

De belangrijkste taak van de procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad is om de Hoge Raad te voorzien van onafhankelijke juridische adviezen (conclusies). Vaak worden de conclusies door de advocaten-generaal namens de PG genomen.

Daarnaast heeft de PG enkele bijzondere taken, waaronder:

• De vervolging van ambtsmisdrijven en ambtsovertredingen begaan door Kamerleden, ministers of staatssecretarissen.
• Het instellen van cassatie in het belang der wet, om een beslissing te verkrijgen over een rechtsvraag die in het belang van de rechtseenheid of rechtsontwikkeling moet worden beantwoord.
• Het voordragen van rechters voor ontslag door de Hoge Raad.
• Het instellen van een verzoek tot herziening van een onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak in een strafzaak, dat kan een gewezen verdachte overigens ook zelf doen. Verder beslist de PG op verzoeken tot nader onderzoek met  het oog op een in te stellen herzieningsverzoek.
• Behandeling van klachten over rechters.
• Toezicht op het Openbaar Ministerie (OM).
• Het (on)gevraagd adviseren van de regering over voorgenomen wetgeving of plannen die de organisatie van de rechtspraak betreffen.

De PG vormt samen met de president van de Hoge Raad en de directeur bedrijfsvoering het dagelijks bestuur (DB) van de Hoge Raad. In die hoedanigheid is de PG (mede-)verantwoordelijk voor het bestuur van alle onderdelen van de Hoge Raad, zoals raad, parket en (wetenschappelijke) ondersteuning.

Nee, dat is de Hoge Raad niet. Anders dan de rechtbanken en de gerechtshoven, stelt de Hoge Raad geen feiten en omstandigheden vast. De Hoge Raad gaat uit van de feiten zoals die door de feitenrechter (de rechtbank/het gerechtshof) zijn vastgesteld.

In een strafzaak beantwoorden de rechtbank en het gerechtshof vaak de vraag: heeft de verdachte gedaan wat er in de tenlastelegging staat of niet? Die vraag beantwoordt de Hoge Raad niet.

De Hoge Raad concentreert zich op de juridische aspecten van een zaak. Dat betekent dat de Hoge Raad alleen beoordeelt:

• of de feitenrechter het recht juist heeft uitgelegd en toegepast; en
• of er geen sprake is van ‘verzuim van vormen’, dat wil zeggen tekortkomingen in de gevolgde procedure. Daarbij kijkt de Hoge Raad ook of de feitenrechter zijn uitspraak wel voldoende en begrijpelijk heeft gemotiveerd.