Advies AG aan Hoge Raad over onttrekking aan het verkeer van auto’s waarin een kilometer-blocker is aangebracht
Auto’s met zogenoemde kilometer-blockers zijn, na de verwijdering van de kilometer-blocker, niet vatbaar voor onttrekking aan het verkeer. Dat concludeert advocaat-generaal (AG) Spronken in drie zaken die aan de Hoge Raad zijn voorgelegd. Het ongecontroleerde bezit van een auto met een onjuiste kilometerstand is volgens haar niet in strijd met de wet of het algemeen belang in de zin van art. 36c Sr. De zaken waarin vandaag is geconcludeerd zijn de eerste drie zaken over deze juridische kwestie, die aan de Hoge Raad zijn voorgelegd. Er is daarnaast nog een tiental zaken aanhangig bij de Hoge Raad. Door rechtbanken wordt verschillend geoordeeld in dit soort zaken. Het OM heeft daarom aangedrongen op een richtinggevende uitspraak van de Hoge Raad zodat het OM beleid kan ontwikkelen hoe met de problematiek moet worden omgegaan.
Achtergrond
De zaken gaan over auto’s die waren voorzien van een zogenaamde ‘kilometer-blocker’. Dat is een elektronisch apparaat dat wordt aangesloten op de elektronische systemen van een auto, waarmee de werking van de kilometerteller van de auto wordt beïnvloed. De op het dashboard weergegeven kilometerstand komt dan niet overeen met het door de auto werkelijk gereden aantal kilometers. Als de bestuurder van zo’n auto in Nederland wordt staande gehouden door de politie en het vermoeden bestaat dat de auto is voorzien van een kilometer-blocker, wordt de auto in beslag genomen voor nader onderzoek.
Het aanbrengen van een kilometer-blocker in een auto is strafbaar gesteld in de Wegenverkeerswet. Op grond van het Besluit Voertuigen is het de eigenaar van een voertuig bovendien verboden om dat voertuig te (laten) rijden indien in dat voertuig een apparaat aanwezig is dat geschikt is om de teller van een motorrijtuig stil te zetten of te manipuleren. Hoewel in geen van de zaken strafvervolging is ingesteld voor het aanbrengen van of het rijden in een auto met een kilometer-blocker, stelt het OM zich op het standpunt dat auto’s waarin zich een kilometer-blocker heeft bevonden, vatbaar zijn voor onttrekking aan het verkeer (lees: moeten worden vernietigd), omdat vanwege de gemanipuleerde kilometerstand het ongecontroleerde bezit van zo’n auto in strijd is met de wet of met het algemeen belang.
In alle zaken hebben de klagers om teruggave van de inbeslaggenomen auto’s gevraagd.
Uitspraken rechtbank
In twee zaken waarin de kilometer-blockers al door de politie uit de auto’s waren verwijderd, heeft de rechtbank het standpunt van het OM gevolgd en geoordeeld dat de auto’s aan het verkeer moeten worden onttrokken omdat het ongecontroleerd bezit ervan in strijd is met de wet of het algemeen belang. In de derde zaak oordeelde de rechtbank echter dat de auto – na verwijdering van de kilometer-blocker – moet worden teruggegeven. De rechtbank heeft de vraag of een auto waarin manipulatie door een kilometer-blocker heeft plaatsgevonden dusdanig gevaarzettend voor de verkeersveiligheid is, dat het bezit van die auto in strijd is met de wet of het algemeen belang, ontkennend beantwoord.
In de eerste twee zaken is door de klager cassatie ingesteld; in de derde zaak door het OM.
Advies AG
Vanwege het zaaksoverstijgend karakter staat de AG in haar conclusies in een inleidende beschouwing stil bij de onderhavige problematiek. Zij heeft verschillende uitspraken van rechtbanken en uitgebrachte deskundigenrapporten in de beschouwing en in het juridisch kader betrokken.
De AG komt op basis hiervan tot de slotsom dat auto’s waarin zich een kilometer-blocker heeft bevonden, niet vatbaar zijn voor onttrekking aan het verkeer.
Als de kilometer-blocker nog niet door de politie is verwijderd dient in het kader van een vordering tot onttrekking aan het verkeer de belanghebbende in de gelegenheid te worden gesteld dit alsnog te (laten) doen.
Zodra de blocker verwijderd is, is volgens de AG het ongecontroleerde bezit van een auto met een onjuiste kilometerstand niet in strijd met de wet of het algemeen belang. De AG ziet niet in waarom een onjuiste weergave van de kilometerstand op het dashboard een gevaar is voor de verkeersveiligheid, zoals het OM stelt. Ook het in het verkeer laten van een auto die voorzien is geweest van een kilometer-blocker vormt volgens haar niet een zodanige aantasting van de integriteit van het handelsverkeer dat het ongecontroleerde bezit hiervan in strijd is met het algemeen belang. Verder is het vaak wel mogelijk de juiste kilometerstand te achterhalen en kan de onjuiste kilometerstand op het dashboard worden gecorrigeerd.
Voorgaande argumenten zijn dan ook volgens de AG onvoldoende om de onttrekking aan het verkeer van de auto waaruit de kilometer-blockers zijn verwijderd, te rechtvaardigen.
De AG adviseert de Hoge Raad het cassatieberoep van de klagers te honoreren en de zaken terug te wijzen naar de rechtbank en het cassatieberoep van het OM te verwerpen.
Uitspraak Hoge Raad
De uitspraken van de Hoge Raad zijn (voorlopig) bepaald op 25 november 2025.
Het advies, een zogenoemde conclusie, van de AG is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die vrij is dat al dan niet te volgen. De AG is lid van het parket bij de Hoge Raad. Het parket bij de Hoge Raad is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie. Het behoort niet tot het Openbaar Ministerie.