Antiquarische boeken en curiositeiten

Het boekenbestand is in hoofdzaak afkomstig uit de bibliotheek van de 'Hoge Raad van Holland en Zeeland' en de bibliotheek van het 'Hof van Holland' en bevat oude juridische werken vanaf de zestiende eeuw.

De verzameling biedt niet alleen kennis van het oude recht, maar laat ook zien over welke juridische kennis de functionarissen uit die tijd beschikten. Daardoor verschaft de verzameling ons ook enig inzicht in de juridische werkwijze van de beide rechtscolleges.

Zoals beschreven in de rubriek geschiedenis gaat de huidige Hoge Raad, via de Hoge Raad van Holland en Zeeland terug op de Grote Raad van Mechelen. Bij de Bataafse omwenteling in 1795 werden de bibliotheken van de Hoge Raad van Holland en Zeeland en de bibliotheek van het daaronder ressorterende Hof van Holland samengevoegd. Sinds 1838 maken de boeken deel uit van de bibliotheek van de Hoge Raad der Nederlanden.

Een overzicht van de huidige collectie is te vinden in: P.P. Schmidt, Catalogus van oude drukken in de bibliotheek van de Hoge Raad der Nederlanden, Zwolle: Tjeenk Willink 1988.

Het boekenbestand is beschikbaar voor historisch en rechtshistorisch onderzoek. U kunt zich daarvoor wenden tot de bibliotheek van de Hoge Raad.

Curiositeiten

Tot de waardevolle bezittingen van de Hoge Raad behoren een drietal bodebussen, één ten behoeve van het parket bij de Hoge Raad en twee ten behoeve van de Hoge Raad zelf.

De bodebus is een onderscheidingsteken dat werd gedragen door de bodes tijdens de zittingen van de Hoge Raad en andere officiële gelegenheden. Het dragen van de bodebus is eind jaren zestig, begin jaren zeventig van de twintigste eeuw in onbruik geraakt.

De bodebussen zijn waarschijnlijk vervaardigd door de vermaarde zilversmid Van Kempen uit Voorschoten. Zijn bedrijf, het latere Koninklijke Van Kempen & Begeer was tot 1985 gehuisvest in de zilverfabriek in Voorschoten en is thans gevestigd te Zoetermeer.

De geschiedenis van de bodebus gaat terug tot in de vroege middeleeuwen. Bodes, die schriftelijke stukken moesten overbrengen, droegen deze voorzien van het zegel van de opdrachtgever in een bus aan een gordel. In de loop der eeuwen ontwikkelde de bodebus zich tot een lint met het wapen van de instantie, die de bode vertegenwoordigde en diende deze uitsluitend nog ter legitimatie van de beambte. De bodebussen werden vroeger door vrijwel alle bodes in dienst van een overheidsinstelling gedragen.

Zie: M. Agterberg, De bodebus in de Lage Landen, Schipluiden: Gemeente Schipluiden 1984.

Galakostuums

De Hoge Raad beschikt tevens over een drietal galakostuums. De kostuums zijn gemaakt conform de wettelijke voorschriften van het Koninklijk Besluit van 14 september 1838 (het thans nagenoeg ongewijzigde Koninklijk Besluit van 22 december 1997, Staatsblad 763, artikel 21 e.v.). Volgens dit Besluit kan het ambtskostuum “individueel ten Hove verschijnende of openbare plegtigheden bijwonende” worden gedragen.