De organisatie

De organisatie van de Hoge Raad is een rechterlijke organisatie (art. 2 Wet op de rechterlijke organisatie) en bestaat uit drie zelfstandige onderdelen: de Hoge Raad, het parket bij de Hoge Raad en de directie bedrijfsvoering. De drie onderdelen samen vormen de gemeenschappelijke organisatie de Hoge Raad.

Op 31 december 2023 bestond de Hoge Raad uit de president, 6 vicepresidenten, 27 raadsheren en 3 raadsheren in buitengewone dienst. Ook is bij de Hoge Raad een griffier werkzaam. Op die datum werkten bij het parket bij de Hoge Raad: de procureur-generaal, de plaatsvervangend procureur-generaal, 22 advocaten-generaal, 1 plaatsvervangend advocaat-generaal en 1 waarnemend advocaat-generaal.

De directie bedrijfsvoering van de Hoge Raad zorgt voor de ondersteuning van de leden van de raad en het parket en de inrichting van de gemeenschappelijke organisatie. De directie bedrijfsvoering zorgt voor de wetenschappelijke en administratieve ondersteuning van de leden van de raad en het parket, ingedeeld naar de drie sectoren civiel recht, strafrecht en belastingrecht, en van de twee kabinetten die de president en de procureur-generaal ondersteunen. Daarnaast is de directie bedrijfsvoering van de Hoge Raad verantwoordelijk voor onder andere het beheer van de financiën, ICT, kennismanagement, interne (facilitaire) zaken, veiligheid, personeelszaken en communicatie. Bij de directie bedrijfsvoering vertegenwoordigden de medewerkers op 31 december 2023 samen 269 fte.

Hierna doet de directie bedrijfsvoering aan de hand van enkele thema’s verslag van de samenwerking en interactie binnen de organisatieonderdelen in het jaar 2023.

Goed werkgeverschap

De kwaliteit van de cassatierechtspraak hangt sterk af van de kwantiteit en vooral de kwaliteit van de medewerkers in de organisatie. Dat geldt ook voor de juridische en administratieve ondersteuning en de medewerkers van de stafdiensten. De organisatie de Hoge Raad werkt voortdurend aan het versterken van een interne cultuur waarin we in gelijkwaardigheid samenwerken, diversiteit stimuleren en ontwikkeling en opleiding stimuleren. Het bieden van een fysiek en sociaal veilige werkomgeving is het uitgangspunt.

Arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt is schaars voor een aantal functies, waaronder juristen en IT-specialisten. Uit onderzoek blijkt dat de Hoge Raad als instituut grote bekendheid geniet, onder zowel juristen als niet-juristen. De Hoge Raad is echter onvoldoende bekend als potentiële werkgever. Het afgelopen jaar zijn stappen gezet om de zichtbaarheid van de Hoge Raad als werkgever en de aantrekkelijkheid van de functie van medewerker van het wetenschappelijk bureau op de (juridische) arbeidsmarkt te vergroten. Diversiteitsbeleid, onder meer vertaald naar een wervings- en selectieproces dat zoveel mogelijk gelijke kansen biedt, is daarvan onderdeel.

Digitalisering

Het cassatieproces is geheel gedigitaliseerd. Procespartijen kunnen digitaal procederen bij de Hoge Raad. Ook prejudiciële vragen van rechtbanken en gerechtshoven kunnen digitaal worden gesteld. Verder digitaliseren de gerechten in feitelijke instanties procedures, zowel in Nederland als in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Digitale dossiers dienen bij cassatie van de gerechten te worden overgebracht naar de Hoge Raad. Dat vraagt om een bestendige samenwerking tussen de Hoge Raad en de gerechten. Verder zijn de interne werkprocessen grotendeels gedigitaliseerd. De Hoge Raad werkt voortdurend aan de verbetering van de gedigitaliseerde systemen, zodat deze toekomstbestendig zijn. Er is doorlopend aandacht voor de informatie- en IT-veiligheid.

Veiligheid

Internationale en nationale ontwikkelingen vragen om permanente aandacht voor veiligheid, waaronder fysieke veiligheid en IT- en informatieveiligheid. De integrale beveiliging richt zich op het zo goed mogelijk waarborgen van de continuïteit van de cassatierechtspraak, vanuit tal van invalshoeken bezien. Het gaat hierbij om een goede balans tussen het nemen van maatregelen met het oog op potentiële en reële dreigingen enerzijds en gebruiksvriendelijkheid, openheid en toegankelijkheid van de cassatierechtspraak anderzijds. Ook wordt continue aandacht gevraagd van medewerkers voor het eigen gedrag ten aanzien van informatie- en IT-veiligheid, onder meer door de campagne iBewust. Medewerkers met veelvuldige externe contacten zijn getraind op weerbaarheid.

Duurzaamheid

De Hoge Raad zet stappen om zijn ecologische voetprint te verminderen. Het streven is om klimaatneutraal te zijn. Het gebouw van de Hoge Raad wordt bijvoorbeeld verwarmd en gekoeld door middel van warmte- en koudeopslag. Er is dus geen sprake van direct gebruik van fossiele brandstoffen. De elektriciteit die wordt verbruikt, wordt geleverd op basis van een 100%-windcontract. De Hoge Raad zet zich ook in om vervoer door medewerkers te verduurzamen. Zo zijn er dienstfietsen beschikbaar en wordt het gebruikmaken van openbaar vervoer gestimuleerd.

Kennismanagement

De Hoge Raad beschikt over een uitgebreid kennismanagementsysteem waarin diverse juridische bronnen zijn samengebracht om het werk van raad en parket te ondersteunen. Het actualiseren van het systeem met de nieuwste bronnen is een continu proces. De Hoge Raad werkt hierbij samen met andere juridische organisaties, zoals de Raad van State en de Raad voor de rechtspraak. In 2023 zijn eerste stappen gezet om de (on)mogelijkheden wat betreft data en AI voor de cassatierechtspraak en de ondersteunende processen te inventariseren.

Communicatie

De Hoge Raad heeft als hoogste rechter in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken een internationale en nationale rol. Kennisuitwisseling met internationale en nationale organisaties, onder meer door werkbezoeken, bepaalt mede de agenda. De Hoge Raad publiceert vrijwel alle conclusies en arresten. Omdat het van belang is dat deze niet alleen voor juristen, maar ook voor de bredere samenleving toegankelijk en begrijpelijk zijn, worden nieuwsberichten gepubliceerd. Verder heeft de Hoge Raad in de afgelopen jaren ruim 1.100 ‘oude’ arresten van voor het jaar 2000 online beschikbaar gesteld (‘de mijlpaalarresten’). Daar wordt nog steeds mee doorgegaan. Publicatie van een ongepubliceerd arrest van voor 2000 kan ook bij de Hoge Raad worden aangevraagd. Jaarlijks wordt een open dag georganiseerd waarbij met geïnteresseerden onder meer wordt gesproken over de betekenis van de Hoge Raad in de samenleving.